 (Poniższy tekst został napisany na potrzeby "Essential Guide to Warfare" ale nie trafił do niego z powodu ograniczone objętości pozycji. Został jednak opublikowany na oficjalnej stronie starwars.com wraz poprzedzającymi go dwoma komentarzami)
BATALIONY ZHELLÓW i TAUNGOWIE
Jason Fry: Jako już wydane, Warfare oferuje tłumaczenie najbardziej znanej części „Dha Werda Verda”, epikę o starożytnej bitwie między Zhellami i Taungami. Ta „współczesna” eksploracja Zhellów i Tangów była zabawna, podobało mi się, jak to połączyło starożytną erę z Mandalorianami i Imperium. Ale tekst ten groził poczuciem zbędności – jako, że Warfare już było za długie, logicznym stało się wycięcie tego.
Erich Schoeneweiss: Myślę, że ważnym jest, aby zwrócić uwagę na okoliczności, które doprowadziły do niektórych zmian, których musieliśmy dokonać. Wycięcie czegokolwiek, co Jason napisał, było ostatnią rzeczą, jaką chciałem zrobić, jednak był zakontraktowany do dostarczenia manuskryptu na określoną ilość słów, którą za bardzo przekroczył. Gdyby to była powieść, nie byłoby z tym dużego problemu, ale Essential Guides są książkami ilustrowanymi w pełnym kolorze. Mamy napięty budżet i zestaw wymogów z którymi pracujemy, a jednym z kluczowych jest ilość stron. Dłuższy manuskrypt znaczy więcej stron, co z kolei oznacza, że koszt produkcji książki jest większy. Jason samodzielnie dokonał trochę edycji i wysłał rękopis wiedząc, że my będziemy musieli zrobić ich więcej. Był to wspólny wysiłek w decydowaniu o dodatkowych cięciach, a to jest jedno z nich.
Przedruk z Imperialnego Centrum Dziś, 2 ABY:
Dawno, dawno temu...
„Zhellowie i Taungowie Są Nazwami Które Oczarowują , Ale Prawda O Tych Dawno Zaginionych Kombatantach Jest Trudna do Przyszpilenia”
Autorstwa Eschul Shaywa
Zhellowie i Taungowie były już potężnymi nazwami tutaj, w Imperialnym Centrum, prawie tak długo, jak cywilizacja istnieje na naszej planecie – a to strasznie długi okres. Ich nazwy zdobią zabytkowe dzielnice, które zapewniają o jakiś związkach z dawnymi bitwami, jak również nowe inwestycje, których budowniczowie chcą patyny tradycji dla ich durastalowych i clari-krystalicznych pałaców.
Ale ile naprawdę wiemy o tych starożytnych wojownikach? Porozmawiaj z uczonymi, a powiedzą ci, że jedyną, pewną rzeczą o Zhellach i Taungach jest to, jak niepewna jest ich historia. Jednak to nie znaczy, że nic nie wiemy: naukowcy z poszczególnych światów niestrudzenie pracują, aby połączyć ze sobą strzępy legendy i kawałki wyskubane z archeologicznych odkryć, w nadziei, że pewnego dnia zrekonstruują dawne dzieje.
Zarysy tego, co się wydarzyło jakieś 200,000 lat temu są znane każdemu uczniowi: Trzynaście nacji, które tworzyły Bataliony Zhellów spędziły wieki na starciach z siłami Taungów. Podczas jednej z ich potyczek, erupcja wulkanu zniszczyła miasto Zhellów, załamując potęgę Batalionów. Zgromadzeni Taungowie patrzyli z podziwem, jak popiół przysłonił słońce i spadł na nich. Biorąc zniszczenie ich przeciwników za znak boskiej łaski, Taungowie przechrzcili siebie na Dha Werda Verdę, Wojowników Cienia, świętując swoje zwycięstwo w epickim poemacie o tej samej nazwie.
W całości, Dha Werda Verda obejmuje ponad 700 wersetów podzielonych na 11 rozdziałów napisanych w języku znanym jako gwara Notronu, którego subtelność nadal opiera się tłumaczeniu. Ale większość ludzi zna tylko część dziewiątego rozdziału – 10 wersetów popularnie znanych jako „ Stwórca Przychodzi Odczynić”. Nie ważne do jakiej szkoły, młodzieżowej akademii czy żłobka należałeś, jeśli jesteś Coruscańczykiem, albo spamiętałeś dziwne sylaby tych 10 wersów do recytacji, albo miałeś szkolnego kolegę, który to zrobił.
Ale jest coś dziwnego w naszej czci dla starożytnego eposu, zauważa historyk Uniwersytetu Byblos, Mesh Burzon.
- Uważamy, że Zhellowie byli ludźmi – może pierwowzorem ludzkiej populacji, która dotarła do gwiazd, kiedy Imperialne Centrum było znane jako Notron - Burzon mówi. – Taungowie nie byli ludźmi. Jeżeli relacja o destrukcji Zhellów jest chociaż mgliście wierna, było to monumentalną katastrofą dla ludzkości. A teraz masz potomków tych, co przeżyli prawie wymarcie swego gatunku, recytujących poemat stworzony przez ich oprawców świętujących to wydarzenie”.
Jak Burzon wyjaśnia, nacje Zhellów były pokiereszowane przez utratę swej stolicy, lecz nie pokonane; odzyskali siły i całkowicie przepędzili Taungów z Notronu. Taungowie wyemigrowali do Zewnętrznych Rubieży by w końcu osiąść na Mandalorze, planecie nazwanej na cześć legendarnego przywódcy klanu. Z tej nowej ojczyzny stali się plagą dla Republiki, rutynowo najeżdżając jej peryferyjne światy i czasami penetrując samo Jądro.
Klany Mandalorian ceniły lojalność wobec ich okrutnego kodeksu wojownika ponad wszystko inne; wartość, która w końcu ukształtowała ich społeczeństwo. Późniejszy przywódca, Mandalor Ostateczny dopuścił ludzi i inne rasy w szeregi Mandalorian. Jak się okazało był ostatnim Taungiem przywodzącym klanom.
- Taungowie obecnie są wymarłą rasą, lecz ich zwyczaje zostały zachowane przez Mandalorian, jak na ironię, ludzką kulturę – Burzon zauważa.
 Hu Jibwe, znawca historii wojskowości z Wielkiej Akademii Salmagodro, zwraca uwagę, że istnieje inny utwór popularnie znany jako „Dha Werda Verda” – mandaloriańska wojenna szanta znana jako „Gniew Wojowników Cienia”. Podczas Wojen Klonów, niektórzy mandaloriańscy instruktorzy nauczyli tej pieśni swoje klony i to stało się oznaką tych jednostek. Dziś już rzadko jest wykonywana, więc jeśli masz szansę zobaczyć to, skorzystaj. Pieśń i rytualny taniec są hipnotyzujące, zwłaszcza jeśli tancerze przestrzegają mandaloriańskiej tradycji, wybijając rytm na klatce piersiowej lub na plecach osób stojących najbliżej nich:
Popiół Taungów bije mocno w sercach Mandalorian.
Jesteśmy gniewem Wojowników Cienia,
Pierwszymi szlachetnymi synami Mandalory.
Niech wszyscy ci, co stoją przed nami rozświetlą nocne niebo ogniem
Nasza zemsta wciąż jaśniej płonie
Rękawica Mandalora uderza bez litości.
Jesteśmy gniewem Wojowników Cienia
Pierwszymi szlachetnymi synami Mandalory.
Niech wszyscy ci, co stoją przed nami rozświetlą nocne niebo ogniem
Nasza zemsta wciąż jaśniej płonie.
Lecz jak zauważa Hu, „Gniew” jest znacznie młodszy niż Dha Werda Verda. Najlepiej zachowany zapis o epickim poemacie Taungów zapisany w dialekcie Notronu i przechowywany w Archiwach Baobab na odległej Manda nie zawiera żadnego z wersów „Gniewu”.
- W moim przekonaniu „Gniew Wojowników Cienia” pochodzi z okresu rządów Mandalora Ostatecznego, kiedy to Taungowie wiedzieli, że są u kresu swej ery – wyjaśnia Hu. – Zawsze myślałem, że to przejmujące dzieło – błaganie, aby Taungowie nie zostali zapomniani przez nowo powstałą kulturę, gdy wiedzieli że ta ich przeżyje.
Ale co z wojownikami po obu stronach, których waleczność jest zapamiętana w Dha Werda Verdzie? O nich wiemy niemal nic, twierdzą naukowcy.
- Dwieście tysięcy lat jest prawie niewyobrażalną ilością czasu – mówi Arhul Manaxa, emerytowany badacz z Uniwersytetu Rudrig. – Nawet historie Columi nie sięgają tak daleko. Nie ma zgody co do położenia Zhellów, kiedy dokładnie odbyła się bitwa, lub czy w ogóle miała miejsce. Wszystko zostało pogrzebane przez kilometry miasta i eony czasu.
Manaxa wspomina, że wielu badaczy borykało się z wyjaśnieniem, jak Taungowie mogli wyemigrować z Imperialnego Centrum do Zewnętrznych Rubieży po swej porażce.
- Nie znamy żadnych ras zdolnych do podróży przez nadprzestrzeń 200,000 lat temu – wyjaśnia Manaxa. – To pozostawia nas z kilkoma różnymi wyjaśnieniami, z których żadne nie może być udowodnione lub obalone. Być może Taungowie byli zdolni do podróży z szybkością nadświetlną i najechali Imperialne Centrum. A może Taungowie byli rodzimymi mieszkańcami Coruscant, a Zhellowie byli najeźdźcami. Może daty są niewłaściwe a w rzeczywistości konflikt miał swe miejsce znacznie później, kiedy to Jądro było odkrywane przez najstarsze rasy galaktyki. A może w ogóle to nigdy się nie wydarzyło.
Hu twierdzi, że nie możemy nic powiedzieć o Batalionach Zhellów lub o legionach Taungów, którzy stanęli im naprzeciw.
- Kiedy miłośnicy rekonstruują tą bitwę, mają tendencję do używania replik wielkich toporów i mieczy znanych z wykopalisk pochówków Taungów z Roon – wyjaśnia. – Ale w czasie, gdy Taungowie dotarli na Roon, były to rytualne przedmioty - rasy zdolne do podróży przez nadprzestrzeń, nie polegają już na broni białej. Ani nie można znaleźć takiej broni w ciągłym użyciu przez społeczeństwa tak zaawansowane jak nacje Zhellów. To tak, jakbyś przedstawił Oblężenie Ramsir z Imperialną Armią ograniczoną do paradnych mieczy.
Hu jest świadom, że to może nieromantyczne, by wyobrażać sobie konfrontację nad Zhellem, pomiędzy armiami, które posiadały lotnictwo i atomową broń. Jednocześnie zachęca nas by spojrzeć głębiej i badania cech Dha Werda Verdy, które utrzymały poemat przy życiu przez wieki.
Wszystko, co mamy to poemat, ale jaki! – mówi. – Obraz Stwórcy pojawiającego się aby odczynić świat inspirował artystów od kiedy ci istnieli. Same nazwiska generałów budzą coś w nas: jaki uczeń nie czuł, jak mu serce przyśpiesza na wzmiankę o Rexutu Niepokonanym czy Olhaku Rozbójniku albo nie opłakiwał nieuchronnego upadku potężnej i szlachetnej Zguby Ulmarah?
Gdyby jednak słowa naukowca was nie poruszyły, pozwólcie mi zakończyć bardziej osobistą historią. Niedawno uczestniczyłam w przedstawieniu „Gniewu Wojowników Cienia” wraz z Swart Swifto, który służył jako instruktor dla Wielkiej Armii Republiki, a później w Gwardii Centrum Imperialnego.
Gdy ostatni okrzyk dralshy’a ucichł, powiedziałam Swifto o ostatnich akademickich przemyśleniach o Zhellach, Taungach i Dha Werda Verda. Byłam ciekaw, co doświadczony obrońca Imperialnego Centrum sądziłby o ironii, że wojenny poemat Taungów dał początek tradycji Mandalorian, która z kolei jest przekazywana przez strażników Imperialnego Centrum.
Swifto niecierpliwie potrząsnął głową.
- Słyszę, co mówisz, panno Shaywa, ale nic z tego nie jest ważne – powiedział. – Nie ma znaczenia, że wiersz był skomponowany przez jakiegoś Taunga, lub że Taung chciał zabić naszych przodków, czy jaką bronią chciał to zrobić, ani jakim językiem mówił. Taungowie i Zhellowie byli wrogami, ale byli także częścią braterstwa, które obejmuje wszystkie żywe istoty, co wierzą w większą sprawę i są gotowe walczyć i ginąć za nią. Jeśli byłeś w bitwie, jeśli zawierzyłeś swe życie innym żołnierzom, którzy są tak samo przerażeni i zdezorientowani i szlachetni i odważni jak ty sam, wtedy jesteś częścią tego braterstwa. Bez względu na to, jak wyglądasz.
Żródło: strona Starwars.com
Tłumaczenie: Hashhana |
